Klimaattransitie als motor voor werkgelegenheid
De klimaattransitie biedt een enorme kans voor de arbeidsmarkt. Volgens de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) kan de omslag naar een groenere economie maar liefst 250.000 extra jobs opleveren.
De impact van de groene transitie is aanzienlijk: ruim een kwart van de bestaande jobs zal inhoudelijk veranderen, zo blijkt uit het onderzoek Groene Vaardigheden van Trinomics. Dit betekent dat veel werknemers zich zullen moeten omscholen. In sectoren zoals de auto-industrie en de petrochemie zullen bepaalde banen verdwijnen, terwijl er tegelijkertijd volop werkgelegenheid ontstaat in onder andere de bouw, transport en de dienstensector.
Volgens experts is de sleutel tot een succesvolle transitie levenslang leren. “We moeten niet alleen technische vaardigheden aanleren, maar ook creativiteit, probleemoplossend denken en aanpassingsvermogen stimuleren,” benadrukken arbeidsmarktspecialisten. Alleen zo kunnen werknemers soepel inspelen op de nieuwe eisen van de arbeidsmarkt.
Opleiding als cruciale factor
Nieuwe groene jobs vragen vaak om theoretisch geschoolde medewerkers, terwijl technologische veranderingen in bestaande sectoren juist technisch opgeleide profielen vereisen. Daarom is investeren in opleiding en bijscholing essentieel. Werkgevers en beleidsmakers moeten hier samen een actieve rol in spelen om ervoor te zorgen dat werknemers de juiste competenties ontwikkelen en betrokken worden bij veranderingen op de werkvloer.
“Groene Jobs: 250.000 Kansen voor een Duurzame Arbeidsmarkt”
Daarnaast is de groene transitie een kans om de werkgelegenheid in België te verhogen. Momenteel ligt de werkgelegenheidsgraad tussen de 71 en 73 procent, ver onder de beoogde 80 procent tegen 2030. De werkloosheid bedraagt ongeveer 5,5 procent, maar bij kwetsbare groepen zijn de cijfers veel zorgwekkender. De werkgelegenheidsgraad van mensen met een migratieachtergrond ligt bijvoorbeeld 19 procentpunt lager, en voor kortgeschoolden zelfs 38 procentpunten lager. Bovendien is langdurige werkloosheid een hardnekkig probleem: meer dan de helft van de werkzoekenden zit al twee jaar of langer zonder werk. Door actief in te zetten op inclusieve tewerkstelling in groene sectoren kan de transitie bijdragen aan een sociaal rechtvaardiger arbeidsmarkt.
Een eerlijkere en duurzamere arbeidsmarkt
Naast nieuwe werkgelegenheid biedt de klimaattransitie ook de kans om ongelijkheid in loon- en arbeidsvoorwaarden aan te pakken. Sinds 2015 zijn de reële lonen van de best betaalde groepen gestegen, terwijl verschillende arbeidersgroepen, zoals vrachtwagen- en buschauffeurs, bouwvakkers en magazijniers, achterop zijn geraakt. Bovendien kampt bijna de helft van de werknemers met klachten over hun job, en ervaren bijna 900.000 werknemers structurele stress, zo blijkt uit de werkbaarheidsmonitor van de SERV.
Er is geen tekort aan elektriciteit, wel aan elektriciens
Onze arbeidsmarkt kampt met structurele problemen: te weinig bijscholing, onvoldoende levenslang leren en een tekort aan geschoolde arbeidskrachten, vooral in STEM-richtingen (Science, Technology, Engineering, Mathematics). Dit belemmert niet alleen de algemene economische groei, maar vertraagt ook de klimaattransitie. Want om bijvoorbeeld woningen te isoleren, zijn extra vakmensen nodig. Of zoals experts het treffend samenvatten: “Er is geen tekort aan elektriciteit, wel aan elektriciens.”
Door proactief in te zetten op opleiding, bijscholing en inclusieve arbeidsmarktmaatregelen kan de groene transitie een win-winsituatie opleveren: meer jobs, een duurzamere economie en een eerlijker arbeidsmarkt. Het is nu aan het beleid om deze unieke kans niet onbenut te laten.
